Sucha Dolna (Nieder Zauche)

Z Bobrzan do Suchej Dolnej

Zabieramy ze sobą jeden z dostępnych przewodników.

Pałacu trudno nie zauważyć. Wzdłuż drogi przebiegającej przez wieś ciągnie się mur z bramą wjazdową i budynkiem bramnym. Zza koron drzew widać wieżę i szczyty pałacu ustawionego prostopadle do dzisiejszej drogi.

„Na ochotnika”, całkiem spontanicznie acz niekoniecznie bezinteresownie, co wyjaśni się na pożegnanie, zgłasza się mieszkaniec wsi jako nasz przewodnik. Wspomina swoją pracę w PGR i nieustannie w zadziwieniu powtarza co się stało z tym pięknym obiektem i miejscem jego wieloletniej pracy.

Łączymy opowieści naszego „przewodnika” z książkową wiedzą.

Sucha Dolna to wieś rycerska, której właścicielami byli przedstawiciele kilku niemieckich rodów. I tak od XIV wieku jest to rodzina baronów von Kittlitz z Małomic, od 1681 r. do 1884 majątek stanowił własność rodziny von Eckertsberg, a od 1891 do 1945 roku własnością rodziny von Klitzing.

Rodzina von Eckertsberg to starożytny wymarły ród wywodzący się z zamku Eckartsburg na granicy Saksonii-Anhalt z Turyngią. Po raz pierwszy wymieniany jest przedstawiciel tej rodziny w roku 1185.

Na Śląsku wymienia się ich jako właścicieli miejscowości Krzywczyce koło Szprotawy (1813), Gościszowa koło Bolesławca (1681, 1801), Ułanowa k. Głogowa (1804), Mokrzeszowa k. Świdnicy (1803), Neudeck koło Głogowa (1804 i 1830), Parchów koło Lubina (1751 i 1835), Suchej Dolnej koło Szprotawy (1681 i 1830) i Suchej Górnej w okolicach Głogowa (1751 i 1891).

Ze strony Zamki Lubuskie.

To właśnie rodzina von Eckertsberg jest fundatorem pałacu, którego ruinę oglądamy w Suchej Dolnej. Płyta fundacyjna przechowywana jest w Muzeum Ziemi Szprotawskiej.

Od wybudowania pierwszej (w stylu barokowym) siedziby rodziny w Suchej Dolnej w 1681 roku, w czasie dwustu lat władania majątkiem przez rodzinę Eckertsberg, pałac przeszedł przebudowę w stylu klasycystycznym w XVIII wieku a w XIX poszerzono go.

Pałac w Suchej Dolnej od strony parku i ogrodu ze strony 

Pałac w Suchej Dolnej od frontu ze strony Zamki Lubuskie

Pałac w Suchej Dolnej od frontu 11 października 2020 roku

Istotne zmiany w wyglądzie pałacu w Suchej Dolnej:

– 1681 rok – barokowy pałac na planie prostokąta, sklepienia kolebkowo-krzyżowe we wnętrzu (zachowały się do dziś)

Wnętrze pałacu w Suchej Dolnej. Stan październik 20202 rok

– koniec XVIII w.  – zmieniono wystrój elewacji frontowej na klasycystyczny, wybudowano budynek bramny (obecnie od ulicy ciągnącej się przez wieś).

W podokiennych płycinach bawiące się putta

Drewniane tralki i medaliony z głowami

Medaliony z popiersiami

Drewniane tralki

Budynek bramny

– druga poł. XIX w. – do regularnej bryły pałacu dodano południowe skrzydło z wieżą,  wybudowano dom zarządcy z ciekawym neobarokowym szczytem, zmieniono nieco szczyt w fasadzie , dodając m. in. neorokokowy kartusz rodziny von Eckersberg, Przed wejściem głównym wybudowano podcieniowy portyk z tarasem na wysokości pierwszego piętra.

Pałac w Suchej Dolnej

Dobudowane skrzydło i wieża

Dom zarządcy z neobarokowym szczytem

Szczyt z kartuszem herbowym rodu von Eckertsberg

Majątek Sucha Dolna przeszedł w 1885 roku w ręce rodziny Klitzing (małżeństwo Hansa Henninga von Klitzing (30.04.1859-30.01.1927) z Olgą von Eckartsberg (18.11.1862-09.03.1889). Pozostawał w rękach tej rodziny do 1945 roku.

Po II wojnie światowej pałac przejęły Państwowe Nieruchomości Ziemskie, wkrótce powstał PGR, a od 1969 r. działalność prowadziła Stacja Ochrony Roślinnych w Pasterzowicach. W latach 90. teren został przejęty przez AWRSP (obecnie ANR). Do 1994 r. pałac wykorzystywano jako magazyn a następnie sprzedano prywatnej osobie, która w ramach „remontu dachu” zdjęła ceramiczną dachówkę i wydaje się, ze na tym zakończyła remont. Nasz „przewodnik” podpowiada, że zostały wyremontowane w 2005 roku kominy.

Od ulicy dawna portiernia PGR

Przed frontem pałacu był okolony dość wysokim murkiem dekoracyjny basen. Nasz „przewodnik” nie pamięta czy była fontanna. Pozostał murek…

murek basenu

Budynki folwarczne są w stanie pogłębiającej się ruiny.

Podobną ruiną  jest cały pałac.

Wewnątrz

I na zewnątrz

Niektóre z pomieszczeń PGR są dziś wynajmowane na magazyny.

Na wschód od pałacu rozciąga się park krajobrazowy na obszarze 3 ha z małym stawem. Zachowało się sporo starych drzew.

Zajrzyjcie koniecznie na stronę, gdzie mimo iż w ruinie, pałac ma dach z dachówek ceramicznych, zegar, drzwi, taras z balustradą i wiele innych detali. Dla zachęty tylko jedno zdjęcie z tej strony:

Koniec